De werkzoekende die een passende dienstbetrekking weigert of die geen gevolg geeft aan een werkaanbod, die afwezig is op een bijeenkomst van de diensten voor arbeidsbemiddeling of van de regionale dienst voor beroepsopleiding, die zich niet houdt aan zijn begeleidingsplan of integratietraject of het doet mislukken, wordt 4 tot 52 weken uitgesloten van het genot op uitkeringen.

Aan de werkzoekende kunnen zogenaamde administratieve sancties worden opgelegd als hij onjuiste of onvolledige verklaringen aflegt (1 tot 13 weken uitsluiting), als hij bepaalde informatie over zijn controlekaart niet vermeldt of vervalste documenten voorlegt (1 tot 26 weken uitsluiting). In geval van herhaling mag de duur van de uitsluiting niet minder bedragen dan het dubbele van de voorgaande sanctie, met echter een maximum van 26 of 52 weken.

Naargelang de vastgestelde inbreuk, kan de directeur van het bevoegde werkloosheidsbureau beslissen om enkel een verwittiging te geven of om de uitsluitingsbeslissing geheel of gedeeltelijk op te schorten. Dit is echter niet mogelijk wanneer er sprake is van een herhaling binnen de 2 jaar volgend op de inbreuk die door een uitsluiting is gesanctioneerd.

Wat betreft het begrip van abnormale lange duur van de werkloosheid, deze wordt berekend met inachtneming van het geslacht, de leeftijd en de gemiddelde werkloosheidsduur in de verblijfszone van de werkloze. Dit begrip is dus veranderlijk. Bij de toepassing van deze maatregel wordt ook rekening gehouden met het totale gezinsinkomen. Een persoon die uitgesloten is voor abnormale lange duur van de werkloosheid, kan in zijn werkloosheidsrechten worden hersteld op basis van de arbeidsprestaties of als zijn gezinssituatie wijzigt, of als het gezinsinkomen onder de toepassingsdrempel van de maatregel vallen.

Als gevolg van de Zesde Staatshervorming is de RVA niet langer bevoegd is voor de controle van de beschikbaarheid van de werklozen. De gewesten zijn hiervoor verantwoordelijk, hoewel de RVA de uitbetalingen nog uitvoert wat verklaart waarom een federale instelling nog steeds beschikt over gegevens van de regio’s. We maken voortaan een onderscheid tussen de actieve beschikbaarheid (gelinkt aan vrijwillige werkloosheid), de passieve beschikbaarheid, de objectieve beschikbaarheid (uitsluiting op basis van oude artikels). De procedure die het mogelijk maakte om langdurig werklozen te sanctioneren is niet vervangen, maar bestaat eenvoudigweg niet langer.